Cloud-technologie, data en kunstmatige intelligentie helpen je om sneller en efficiënter te werken en te groeien. In onze blogreeks ‘Klaar voor de toekomst’ heb je daar al meer over kunnen lezen. Maar digitalisering brengt ook enorme groei van data met zich mee en die worden opgevangen in datacenters. Deze staan te boek als stroom- en waterslurpers. Toch is er wel degelijk iets te doen aan het verbruik. In deze blog ga ik in op hoe Valid je helpt om CO2-uitstoot te verminderen.

De meest recente cijfers van NVIDIA hebben me aan het denken gezet. De inkomsten die het bedrijf haalt uit datacenters, namen in een jaar tijd toe met 171 procent, tot een totale omvang van 10,3 miljard dollar. CEO Jensen Huang, zegt dat dit te danken is aan het nieuwe computertijdperk dat is aangebroken. “Bedrijven over de hele wereld stappen over van algemeen gebruik naar versneld computergebruik en generatieve AI.“ 

Waarom ik dit interessant vind? Vanwege mijn interesse voor ESG. Deze afkorting staat voor Environment (milieu), Social (mens en maatschappij) en Governance (behoorlijk bestuur). Dit zijn de belangrijkste criteria voor het meten van duurzaamheid. Van NVIDIA is bekend dat hun ‘AI-datacenters’ nu al veel meer energie verbruiken dan traditionele datacenters. Dat wordt nog veel meer, want de adoptie van AI neemt enorm toe. Het kan niet anders schrijft het Financieel Dagblad, of er zijn binnenkort zóveel datacenters dat de energieproductie het niet meer kan bijbenen. 

EU verordening 

Ondertussen hebben bedrijven te maken met Corporate Sustainability Reporting richtlijn (CSRD) van de EU en de op handen zijnde Green Deal. Ze moeten daardoor meer klimaat sparende maatregelen nemen. Bedrijven met meer dan 500 medewerkers moeten rapporteren over hun uitstoot. Daar vallen dus ook cloudemissies onder. Onze klant RSM schrijft hierover dat CIO’s het voortouw moeten nemen als ze echt werk willen maken van ESG-initiatieven. 

Hoewel datacenters veel energiebesparende maatregelen nemen, staat de cloud bij het publiek in een negatief daglicht. Zo ging er een streep door het plan voor een datacenter van Meta (de moeder van o.a. Facebook) in Flevoland  vooral vanwege zorgen over energieverbruik. 

”Het Internationaal Energieagentschap zegt dat datacenters wereldwijd goed zijn voor zo’n 3 procent van alle stroomverbruik. Nederland loopt hiermee in de pas volgens het CBS zegt dat Nederland hiermee in de pas loopt. DDA wijst erop dat dit percentage al jaren gelijk is, terwijl het internetgebruik hard stijgt. Beleidsmedewerker Judith de Lange meent dan ook dat de transitie naar de cloud bijdraagt aan vermindering van uitstoot: “Vroeger hadden veel bedrijven in hun gebouw of in de kelder een eigen datacentrumpje wat [sic] natuurlijk minder efficiënt is dan wanneer een datacentrum je corebusiness is. Door centralisatie is veel energiewinst opgetreden.” Datacenters besparen ook energie door capaciteit te delen, er blijven minder resources onbenut. 

DDA zegt dat ondanks het extra stroomverbruik in datacenters thuiswerken netto een CO2-besparing oplevert. In de toekomst moeten supersnelle en superzuinige chips leiden tot minder energieverbruik bij datacenters.”

Dan maar geen cloud?

Het alternatief is een toekomst zonder clouddiensten, maar dat lijkt ondenkbaar. Zo is het de afgelopen jaren de norm geworden om afwisselend thuis en op kantoor te werken. Thuiswerken betekent dat we minder op de weg zitten en dus minder uitstoten. Daarnaast bieden hyperscalers het bedrijfsleven voordelen ten opzichte van eigen datacenters, zoals schaalbaarheid, innovatie en cybersecurity. Branchevereniging Dutch Data Center Associaton (DDA) meent dan ook dat ‘’juist datacenters de reden zijn dat het elektriciteitsverbruik in onze digitale samenleving niet uit de bocht vliegt.” 

Valid zet in op een groene toekomst met de cloud 

Ondanks de duurzame uitdagingen die de opkomst van AI met zich meebrengt, zet Valid onverminderd in op cloud-ontwikkelingen. We kiezen voor partners die onze klanten helpen om onze gezamenlijke duurzaamheidsdoelen te behalen: Microsoft, CloudXcellence en Nexthink. 

Zo dragen deze merken bijdragen aan groene ambities: 

Microsoft zegt met datacenters in Nederland de standaard te zetten voor duurzaamheid. Het merk werd in verlegenheid gebracht, toen bleek dat het datacenter in Middenmeer zóveel water verbruikte dat er een tekort aan drinkwater ontstond. Die situatie was het gevolg van extreem warm weer. Microsoft zegt de Nederlandse datacenters normaal gesproken voornamelijk met buitenlucht te koelen. “Dat doen we ongeveer 95 procent van het jaar.” 

Inmiddels heeft Microsoft uitgesproken dat het in 2030 ‘waterpositief’ wil zijn. Dat moet onder meer lukken door regenwater op te vangen en in te zetten als koelwater. Ook doet Microsoft onderzoek naar alternatieve technieken, zoals vloeistofkoeling en datacenters in koud zeewater. 

Hoe zit het met stroom? Microsoft laat Nederlandse datacenters op lokale windenergie draaien. Dat is onderdeel van de eigen doelstelling om in 2030 CO2-negatief te zijn. Ook veel andere datacenters zijn overgeschakeld op duurzame energiebronnen. Bij het streven naar net zero horen ook andere technische maatregelen. Zo controleert Azure AI in een oogwenk dronebeelden van draaiende windmolens, om te bepalen of vervanging of reparatie van onderdelen nodig is. Dat scheelt handwerk, verbetert leveringscontinuïteit, en verlaagt bovendien de prijs van windenergie. Alles over de duurzame initiatieven van Microsoft lees je hier.  

Gebruik je al Microsoft-clouddiensten zoals Azure en Microsoft 365? Dan heeft Microsoft een rekenhulp voor je ontwikkeld waarmee je je eigen cloud-voetafdruk kunt berekenen. Inzicht in je eigen  CO2-uitstoot is vaak de eerste stap op weg naar nul uitstoot door jouw bedrijf. Valid steekt mede hierom veel energie 😉 in zijn “Microsoft-first-strategie”.  

Dan CloudXcellence: de CSRD-wetgeving is een echte aanjager voor digitale duurzaamheid. Het CloudXcellence sustainability dashboard toont niet alleen CO2-emmissies maar geeft ook handvatten voor GreenOps. Bijvoorbeeld door inzichtelijk te maken welke Microsoft Azure-diensten de meeste uitstoot genereren en hoe je dit kunt terugbrengen. Maar je ziet ook welke datacenters het minst uitstoten, waardoor je hier echt strategisch op kunt sturen. 

CloudXcellence doet ook aanbevelingen die IT-experts kunnen gebruiken om kosten te verlagen en emissies te reduceren. Passen instellingen nog bij het huidige gebruik van Azure? Staan de storage-tiers naar wens? Zijn er zaken onder- of overgedimensioneerd? CloudXcellence helpt je om cloudgebruik eenvoudig te herijken en optimalisaties door te voeren. 

Tot slot Nexthink. Dat richt zich op het verbeteren van de Digital Employee Experience. Dat kan hand in hand gaan met Green IT-doelstellingen van klanten. Zo geeft Nexthink aan dat een computer die er langer dan vijf minuten over doet om op te starten minimaal 450 ton CO2 per jaar uitstoot. Ter vergelijking: een huishouden in Nederland stoot jaarlijks gemiddeld 19 ton uit. 

Nexthink heeft een “The Green IT Library Pack” ontwikkeld met actiegerichte dashboards zoals:  

• Identificatie van bronnen van (onnodig) energieverbruik op de computers, de hardware-componenten en de IT-infrastructuur;
• Best practices stimuleren met gerichte communicatie naar medewerkers (“Je PC na werktijden uitzetten, hoeveel energie bespaar je hiermee?”) en eventueel “remote actions” om bepaalde instellingen voor energieverbruik op afstand in te stellen;
• Hardware verspilling voorkomen door gebruikers met ongebruikte hardware te traceren of apparaten te detecteren waarvan de levenscyclus kan worden verlengd. 

Zie bijvoorbeeld hier hoe we dankzij deze technologie én de medewerkers beleving kunnen verbeteren én een positieve bijdrage kunnen leveren aan het reduceren van het energieverbruik van een werkplek.   

Ten opzichte van de huidige Non Financial Reporting Directive (NFRD), die dateert uit 2014, leidt de CSRD tot verplichte auditing van  meer gedetailleerde rapportagevereisten en verplicht het gebruik van de EU-Taxonomy (rapportage standaarden). Wil je meer weten over de relatie tussen de CSRD, de EU-taxonomy en de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFRD) lees bijvoorbeeld deze blog.

De CSRD hanteert een dubbele materialiteit benadering. Dit betekent dat organisaties zowel de impact van hun activiteiten op ESG-factoren (“inside out”) als de financiële gevolgen van ESG-factoren voor de organisatie zelf (“outside in”) moeten evalueren in hun jaarverslag. Deze dubbele materialiteit benadering houdt rekening met de verschillende stakeholders: investeerders, medewerkers, klanten, ketenpartners, en uiteindelijk de maatschappij waarin de organisatie opereert.  

Beter worden met inzichten 

CO2 besparen door optimalisatie van cloudgebruik hoeft niet veel tijd te kosten, maar moet wel af en toe gebeuren. CloudXcellence, voor Azure, en Nexthink bieden hiervoor stuurinformatie die eenvoudig is én actionable. 

Waarschijnlijk sta je lang niet altijd stil bij de CO2-footprint die het dagelijks gebruik van hard- en software oplevert. Mede door de CSRD-wetgeving is het echter relevanter dan ooit om na te denken over de impact van je cloudconsumptie. Je kunt vandaag al beginnen met emissies van je cloudgebruik in kaart brengen, zodat je inzicht krijgen in waar kansen liggen voor reductie. Pak je die, dan levert dat meteen ook een mooie financiële besparing op. Die kun je gebruiken voor andere cloudprojecten, die je helpen om groener te opereren en maatschappelijk verantwoord te ondernemen.