Data is overal – in systemen, rapportages en dashboards – maar als het niet op de juiste manier wordt ingezet, blijft het slechts een verzameling van cijfers. Bij woningcorporaties zien we de ambitie om datagedreven te werken. Maar de vraag blijft: hoe kan je data inzetten als strategisch middel? En hoe ga je om met de groeiende informatiestromen, en hoe vertaal je inzichten naar concrete acties?

Van ambitie naar aanpak

Data benutten als strategisch hulpmiddel vraagt om meer dan technologie. Het vraagt om visie, verandering in de organisatie en duidelijke regie op datakwaliteit. Dat betekent ook betrokkenheid op álle niveaus, van de werkvloer tot het bestuur.

Voor een succesvolle aanpak van Data naar Daadkracht waarbij je effectief en succesvol datagedreven werkt is het noodzakelijk om aandacht te hebben voor de bestuurlijke-aspecten (hoe worden keuzes gemaakt en beslissingen genomen?). En kritisch te kijken naar de organisatie-culturele aspecten.

Toch wordt vaak onderschat wat deze verandering betekent voor de manier waarop je werkt, besluiten neemt en samenwerkt.

In deze blog krijg je aan de hand van vier herkenbare fasen inzicht in waar jouw organisatie nu staat en wat er nodig is om verder te komen.

Fase 1: Data-strategie en -governance

De fundering: visie, eigenaarschap en organisatorische inbedding van datagedreven werken.

In de eerste fase wordt binnen de organisatie erkend dat datagedreven werken meer vraagt dan alleen technologie. Dit inzicht komt niet vanzelf, maar vraagt om gerichte aandacht en bewustwording. Datagedreven werken vereist een duidelijke koers en heldere kaders. Daarom wordt er een overkoepelende datastrategie ontwikkeld, waarin staat beschreven welke rol data speelt in het realiseren van de organisatiedoelen.

Tegelijkertijd groeit, mede door deze bewustwording, de noodzaak om data-governance actief in te richten: wie is waarvoor verantwoordelijk, hoe wordt eigenaarschap belegd en welke spelregels gelden voor het gebruik en de interpretatie van data? In de woningcorporatiesector bieden kaders zoals CORA en VERA hierbij houvast, maar in de praktijk blijkt de toepassing ervan vaak weerbarstig. Verschillen in volwassenheid, versnipperde bronsystemen en onduidelijk eigenaarschap onderstrepen het belang van een goed ingebedde datastrategie en governance.

Zonder gemeenschappelijke basis is de kans op versnippering groot, ontstaan er verschillen in interpretatie en blijft efficiëntie uit. Deze fase legt daarmee het fundament voor verdere ontwikkeling en markeert een belangrijk kantelpunt: de overgang van ad-hoc datagebruik naar gestructureerd en strategisch datamanagement.

Fase 2: Data-architectuur

De technische basis: een toekomstbestendig en gestandaardiseerd datafundament.

Naarmate de ambities groeien, groeit ook de behoefte aan een samenhangende technische structuur die datagedreven werken ondersteunt. In deze fase richt je je op het opzetten van een toekomstbestendige data-architectuur die meebeweegt met veranderende ambities. Vaak betekent dit het loslaten van verouderd maatwerk en het overstappen op een modulaire, schaalbare en goed koppelbare inrichting. Er moet worden geïnvesteerd in platformen en standaarden die niet alleen voldoen aan de huidige informatiebehoefte, maar ook ruimte bieden voor toekomstige innovaties zoals AI, geavanceerde analytics en het verwerken van ongestructureerde data.

Voor woningcorporaties betekent dit bijvoorbeeld het afwegen van standaardoplossingen tegenover maatwerk, waarbij de praktijk leert dat bronsystemen onderhevig zijn aan wijzigingen die invloed hebben op een dataplatform. Dit vraagt om flexibiliteit in de architectuur en een duidelijke roadmap voor BI-ontwikkeling. De uitdaging ligt in het vinden van een balans tussen flexibiliteit en beheersbaarheid. Deze fase vormt daarmee de technische ruggengraat voor duurzame datagedreven ontwikkeling.

Fase 3: Implementatie, adoptie en acceptatie

De menselijke kant: verandering in denken en doen vraagt om begeleiding en draagvlak.

Technologie en strategie zijn belangrijk, maar het succes van datagedreven werken valt of staat met de mensen die ermee werken. In deze fase draait het daarom niet alleen om het implementeren van systemen, maar vooral om het omarmen van nieuwe werkwijzen. Medewerkers moeten data daadwerkelijk gaan gebruiken in hun dagelijkse werk (adoptie), én ervaren dat dit leidt tot betere beslissingen en effectiever handelen (acceptatie).

Voor woningcorporaties betekent dit vaak dat verschillende afdelingen – van verhuur tot vastgoedbeheer – op een andere manier moeten gaan samenwerken, informatie delen en eigenaarschap nemen over datagebruik. Dat vraagt om duidelijke communicatie, praktische ondersteuning en ruimte om te leren. Door te investeren in begeleiding, training en voorbeeldgedrag groeit het vertrouwen in datagebruik en neemt het enthousiasme toe.  De eerste zichtbare resultaten versterken dit proces. Medewerkers ontwikkelen gaandeweg de vaardigheden en het inzicht om data op een praktische en relevante manier toe te passen. Zo ontstaat stap voor stap een cultuur waarin datagedreven werken niet langer wordt gezien als iets extra’s, maar als een vanzelfsprekend onderdeel van de dagelijkse praktijk.

Fase 4: Beheer en onderhoud

De borging: structurele inbedding met aandacht voor capaciteit, kosten en continuïteit.

Zodra de eerste onderdelen van de dataketen staan, ontstaat de vraag hoe deze structureel beheerd en verder ontwikkeld kunnen worden. In deze stap draait het om het organiseren van continuïteit: wie beheert de databronnen en wie zijn er verantwoordelijk voor de kwaliteit van de data? Er ontstaat inzicht in de capaciteit en competenties die hiervoor nodig zijn, zowel binnen als buiten de organisatie, en in de structurele kosten die dit met zich meebrengt.

Door dit goed te organiseren, kan de organisatie op termijn de  vruchten plukken van datagedreven werken.  Betrouwbare data wordt structureel benut voor het nemen van betere beslissingen, het uitvoeren van analyses en het toepassen van geavanceerde technologieën zoals voorspellende modellen en AI binnen de bedrijfsprocessen. Het besef groeit dat datagedreven werken geen eenmalige inspanning is, maar een doorlopend proces dat professioneel beheer vereist. Deze fase is daarmee cruciaal voor het borgen van duurzaamheid en schaalbaarheid: zonder solide beheer raakt de dataketen versnipperd en komt verdere groei van woningcorporaties onder druk te staan.