De fijne kunst van het stellen van de juiste AI vraag

Prompting is een van de belangrijkste, en tegelijkertijd meest onderschatte, vaardigheden bij het werken met generatieve AI. Een prompt is wat je AI vertelt te doen. Zie het als de eerste noot van een liedje: die bepaalt de toon voor alles wat volgt. Nadat Tara Kikken en ik, Jéssica Perozo, meerdere workshops over AI-prompting aan Valid collega’s hadden gegeven, hoorden we steeds weer dezelfde reactie: “Had ik dit maar eerder geweten.” Ongeacht welke AI tool je gebruikt, deze technieken zijn breed toepasbaar. In deze blog laat ik je zien waarom prompting ertoe doet en hoe je het goed doet.

Waarom generatieve AI niet zonder goed prompt kan

Het resultaat van AI valt vaak tegen: het voelt niet juist, komt bevooroordeeld over, is vaag of simpelweg niet relevant. Hoewel AI zich snel ontwikkelt en deze beperkingen met de dag kleiner worden, blijft het belangrijk om te weten hoe je AI effectief aanstuurt om het beste en meest betrouwbare resultaat te krijgen.

AI is voorspellend – niet slim

De meeste AI-tools zijn gebaseerd op een Large Language Model (LLM): een systeem dat getraind is op enorme hoeveelheden tekst van het internet. Zo’n model maakt gebruik van een neuraal netwerk (een slim algoritme geïnspireerd op de werking van het menselijk brein) om patronen, verbanden en context in taal te herkennen en voorspellingen te doen over welke woorden logisch volgen op jouw invoer.

Belangrijk om te weten is dat AI niet denkt of begrijpt zoals een mens, maar uitzonderlijk goed is in het doen van taalvoorspellingen. Kortom: als je input vaag of bevooroordeeld is, is je output dat ook.

“Waarom krijg ik elke keer een ander antwoord?”

Een veelgestelde vraag tijdens de workshops die ik geef over AI is: “Waarom krijg ik telkens een ander antwoord?” Het antwoord: temperature. Veel AI-modellen gebruiken een instelling genaamd temperature, die de mate van willekeur bepaalt.

  • Lage temperature (bijv. 0,2) = veiliger, consistenter en vaak saaier.
  • Hoge temperature (bijv. 0,8) = creatiever, maar minder voorspelbaar.

Daarom krijg je soms een ander antwoord met exact hetzelfde prompt.

Veelvoorkomende AI beperkingen:

Dubbelzinnigheid en bevestigingsbias
Complexe of overvolle prompts en hallicunaties

De 5 elementen van een sterk prompt

Een goed prompt schrijven draait niet om dure woorden, maar om duidelijkheid, structuur en intentie. Hier is een simpele formule die werkt voor elke AI tool.

  1. Instructie – Wat moet AI doen?
  2. Context – Welke achtergrondinformatie is nodig?
  3. Vraag – Wat wil je precies weten?
  4. Invoerdata – Welke informatie moet worden gebruikt?
  5. Outputformaat – Hoe moet het antwoord worden aangeleverd?

Slecht prompt: “Help me met mijn presentatie.” AI weet niet waarover, voor wie, of welke hulp je nodig hebt.

Sterk prompt:

  • Instructie: Schrijf een korte presentatie.
  • Context: Ik presenteer aan het management over projectresultaten.
  • Vraag: Wat zijn de 3 belangrijkste conclusies?
  • Invoer: Het project reduceerde de onboarding van 6 naar 3 weken.
  • Output: 3 bullet points in zakelijke taal, geschikt voor slides.

Antwoord van AI:

  • Onboardingtijd gehalveerd (van 6 naar 3 weken)
  • 90% positieve feedback van nieuwe medewerkers
  • €120K geschatte jaarlijkse kostenbesparing

Tips & tricks om je prompting te verbeteren

Hier zijn enkele handige tips & tricks om het meeste uit prompting te halen:

  • Contextuele voorbereiding (prompt-persona)
    Geef AI een rol of karakter:
    “Doe alsof je Steve Jobs bent. Geef feedback op mijn businessplan.”
  • Omgekeerd prompten
    Laat AI het prompt voor jou schrijven. Gebruik de 5-elementenstructuur en sluit af met:
    “Schrijf een sterk prompt om dit doel te bereiken.”
  • Stapsgewijze redenering via prompting
    Voeg toe aan je outputverzoek:
    “Voer een chain of thought-analyse uit.”
    Dit helpt AI om stap voor stap te redeneren.
  • Review & verbeter
    Laat AI je prompt of document beoordelen met een directe instructie:
    “Geef kritiek en verbeter.
  • Gebruik directe taal
    Vermijd voorzichtige formuleringen zoals “Kun je…” of “Alsjeblieft…”.
    Gebruik actiegerichte instructies voor duidelijkere resultaten:
    “Vat dit samen in 5 bullet points.”

Eén laatste prompting-principe

Zo bepaal ik persoonlijk of ik AI inschakel:
“Ben ik hier veel te lang mee bezig?”
Zo ja: tijd om AI erbij te halen.

Let op: Als wat je wilt invoeren je hart sneller doet kloppen bij het idee dat het op het nieuws verschijnt… dan beter niet delen.

Samengevat

Prompting is niet zomaar iets intypen en hopen op het beste, het is een vak. Hoe beter je prompt, hoe slimmer je AI en hoe leuker en nuttiger het wordt. Dus de volgende keer dat je naar die knipperende cursor staart: stel niet zomaar een vraag, maar prompt met intentie. Structureer. Vorm. Stuur. Want in de wereld van generatieve AI zijn jouw woorden de code. Jouw woorden zijn het penseel, AI is de verf. Maak er iets moois van!

Over Jéssica Perozo

Deze blog is geschreven door Jéssica Perozo, consultant bij Valid. Vanuit haar achtergrond als BIA en PMO helpt zij organisaties om processen slimmer en toekomstbestendig in te richten. Altijd met aandacht voor de adoptie door mensen. Met methodieken als Lean Six Sigma, Design Thinking en Change Management zoekt ze continu naar manieren om werk te verbeteren: door te automatiseren, te standaardiseren en bovenal te vereenvoudigen. Of het nu gaat om AI, trainingen of verandertrajecten, Jéssica combineert analyse met een praktische, mensgerichte aanpak. Zo realiseert ze verbeteringen met blijvende impact.