De ambities in de sector om datagedreven aan de slag te gaan, zijn groot. “Waar corporaties vaak tegenaan lopen, is dat beslissingen worden genomen op basis van een onderbuikgevoel,” begint Joost het gesprek. “Waarbij geen data worden gebruikt, of alleen om een genomen beslissing te rechtvaardigen. Daarnaast wordt het nemen van een beslissing vaak lastiger omdat databronnen versnipperd zijn. Data bevinden zich bijvoorbeeld in het CRM, het ERP-systeem of hoofden van medewerkers, waardoor het veel tijd kost om data op orde te krijgen en het niet echt gebruikt wordt.”

Te veel initiatieven

Datagedreven werken wordt volgens Joost vaak met de mond beleden: “Er ontstaan initiatieven om het op te pakken, maar vervolgens verzandt het in de hoeveelheid ander werk dat een corporatie heeft. Allerlei zaken lopen langs elkaar heen waardoor men het wel belangrijk vindt, maar de waan van de dag toch de overhand heeft. Er ligt immers al zoveel op het bord van de corporatie, dat ze er simpelweg niet aan toe komen.”

Geen IT-feestje

Verandermanagement is volgens Joost daarbij net zo belangrijk als de techniek zelf: “Je ziet vaak dat wanneer men over datagedreven werken praat, het al snel wordt gezien als een IT-feestje. Die weten immers alles van data, terwijl het iets is wat gaat over én voor de hele organisatie. IT kan daarin faciliteren, maar het is zeker geen IT-feestje. Het besef dat iedereen hiervoor verantwoordelijk is – van het management tot de medewerkers in het veld die data invoeren – vraagt om verandermanagement en dat mensen eigenaarschap nemen. Want ook bij datagedreven werken geldt ‘garbage in is garbage out’, daar kan IT weinig aan veranderen.”

Ruimte

Om echt aan de slag te gaan met datagedreven werken, is het essentieel dat mensen de ruimte krijgen om dit op te pakken. “Datagedreven werken moet niet iets zijn wat medewerkers er ‘bij’ doen. Het vereist naast organisatorische en technische inspanningen ook een culturele inspanning. Management moet daarin het voortouw nemen, onder andere door het goede voorbeeld te geven en teamleiders de ruimte en verantwoordelijkheid geven om hun deel goed in te richten. Als de rollen helder zijn en goed zijn belegd, levert dat uiteindelijk tijdswinst en betere besluitvorming op. Bij een corporatie waar we dit momenteel uitrollen, hebben we bijvoorbeeld eerst samen een set van rollen gedefinieerd en verankerd in de functieprofielen. Zo wordt een teamleider niet alleen beoordeeld op operationele resultaten, maar ook op de rol die hij of zij speelt in de dataorganisatie. Dat zorgt voor eigenaarschap, prioriteit en onderlinge verantwoordelijkheid.”

Business moet leidend zijn

Daarbij moet techniek altijd de business volgen, niet andersom, benadrukt Joost. “Dat betekent dat je de organisatie inricht op basis van de werkprocessen: beschrijf wat er gebeurt, wie erbij betrokken is en welke data daarbij ontstaan of worden gebruikt. De techniek hoort dat proces te ondersteunen, niet te dicteren. In de praktijk betekent dit dat corporaties moeten kijken waar data daadwerkelijk binnenkomen en hoe deze zo efficiënt mogelijk kunnen worden benut. Voorkom bijvoorbeeld dat klantinformatie op drie verschillende plekken moet worden ingevoerd, maar richt het zo in dat één bron leidend is en andere systemen daar automatisch op teruggrijpen. Zo ondersteun je de business op de juiste momenten in het proces.”

Van data naar daadkracht

“Vanuit Valid ondersteunen we woningcorporaties bij het maken van stappen rond datagedreven werken en verandermanagement,” gaat Joost verder. “Daarvoor hebben wij de aanpak: van data naar daadkracht. Hiermee kijken we eerst waar een corporatie staat op het gebied van data: welke strategie hebben jullie en wat zijn knelpunten? Daar komt een volwassenheidsniveau uit wat we bespreken en kunnen spiegelen tegen de ambitie en strategie van de organisatie. Want bijvoorbeeld de inzet van AI is een mooi streven, maar als de basis niet goed staat, gaat dat niet werken.”

“Vervolgens ondersteunen wij met het inrichten van de datagedreven organisatie zodat corporaties echt besluiten kunnen nemen op basis van data. Bijvoorbeeld door te helpen met het eenduidig maken van definities, standaardisering en het tegengaan van dataversnippering. Dit vraagt om de eerdergenoemde cultuurverandering voor iedereen binnen de corporatie. Het moet niet alleen extra werk voor hen betekenen, ze moeten er ook hun voordeel uit halen en vertrouwen krijgen om besluiten te nemen op basis van data en niet op onderbuikgevoel. Wanneer dat besef doordringt, kun je stappen maken om datagedreven aan de slag te gaan.”

Datagedreven DNA

Datagedreven werken is pas écht succesvol als het geen los project meer is, maar een vanzelfsprekend onderdeel van het dagelijks werk. “Het gaat erom dat in alle lagen van de organisatie data worden gezien als een hulpmiddel om het werk beter te doen,” sluit Joost af. “Niet omdat het van bovenaf wordt opgelegd, maar omdat medewerkers intrinsiek ervaren dat het hen helpt hun processen te verbeteren. Succes begint daarbij vaak met kleine, tastbare voorbeelden. Bij een corporatie waar we nu werken, hebben we bijvoorbeeld inzichtelijk gemaakt hoe vaak een woning binnen twee dagen na opzegging wordt geïnspecteerd. De data waren er al, maar door het zichtbaar te maken kun je gericht sturen en verschillen tussen wijken ontdekken. Dan merk je dat data écht waarde oplevert. Dat is het moment waarop datagedreven werken gaat leven en wanneer mensen voelen: hier heb ik wat aan. Dát is de basis waarop datagedreven werken onderdeel wordt van het DNA van de organisatie.” organisatie – én met de dreigingen van morgen.

Dit artikel is overgenomen van CorporatieGids.nl. De oorspronkelijke publicatie vind je hier.

Over Joost Wijdeven

Joost is Senior Business Intelligence Consultant bij Valid. Als data architect is hij thuis in zowel het bouwen en inrichten van dataplatformen als in het creëren van rapportages en analytische oplossingen. Joost heeft diepgaande ervaring in de corporatie- en commerciële vastgoedomgeving. Hij helpt organisaties door datavraagstukken effectief te vertalen naar waardevolle informatieoplossingen.